Veel vraag naar grond, minder transacties

Mede door schaalvergroting, nieuwe regels, de lage rente en strengere mestwetgeving is de behoefte aan agrarische grond de laatste jaren alleen maar toegenomen. Alhoewel de vraag in 2015 grosso modo is toegenomen, is er wel sprake van een sterk wisselend beeld tussen de diverse sectoren. 
 
Sterk herstel glasgroentetuinbouw
De glasgroentetuinbouw laat een sterk herstel zien in 2015. Als gevolg van aantrekkende productprijzen en een lage gasprijs wordt er weer geld verdiend. Het aantal gedwongen bedrijfsverkopen neemt af. De prijzen voor moderne grootschalige glastuinbouwbedrijven in concentratiegebieden zijn licht stijgend, terwijl het aanbod beperkt is. De verkooptijden nemen af. Incourante, kleinschalige bedrijven buiten concentratiegebieden blijven echter in aanbod staan.
 
Voortgaande schaalvergroting akkerbouw
In de akkerbouw zet de schaalvergroting door. Dankzij betere bedrijfsresultaten is er veel belangstelling voor akkerbouwgrond met een hoge opbrengst per hectare. In de voornaamste akkerbouwgebieden (Zuidwest, Midden- en Noordoost-Nederland) groeit de gemiddelde grondprijs hierdoor gestaag door. In tegenstelling tot de positieve vraag naar grond neemt de vraag naar gebouwen in de akkerbouwsector af. Het aantal verkopen hiervan is gedaald, evenals de transactieprijzen van het vastgoed. 
 
Slecht jaar voor varkenshouderij
2015 was voor de varkenshouderij een uitgesproken slecht jaar. Hierdoor zijn ondernemers die in 2014 een gedwongen verkoop ternauwernood wisten te voorkomen, nu vaak tot verkoop verplicht. Kleinschalige bedrijven die in de verkoop staan, worden steeds minder vaak als varkensbedrijf verkocht. Voorbeelden van nieuwe bestemmingen zijn een pluimveebedrijf of een woonbestemming. De niet-gedwongen verkoop heeft te lijden onder de gedwongen verkoop. De lage executieprijzen hebben invloed op de marktprijs. Daardoor staat de waarde van grote, moderne varkensbedrijven, waar in de loop der jaren veel is geïnvesteerd in milieu en dierenwelzijn, onder druk.
 
Markt veehouderijbedrijven stagneert
De markt voor melkveehouderijbedrijven stagneert als gevolg van de lage melkprijs, maar met name vanwege de onduidelijkheid over het stelsel van fosfaatrechten en de verwachting dat deze niet voor 2017 zullen worden ingevoerd. Daarnaast is er een noodzaak om grond aan te kopen vanwege de Wet verantwoorde groei melkveehouderij, die 1 januari 2016 is ingegaan. Ondanks de tegenzittende markt, onzekerheid en onduidelijkheid over wat de introductie van fosfaatrechten voor de bedrijfsvoering zal betekenen, zet de schaalvergroting in de melkveehouderij echter door.
Hogere dierenwelzijnseisen zorgen ervoor dat vleeskuikenhouders op zoek zijn naar meer bedrijfsruimte, zowel bestaande als nieuwe gebouwen. Er worden namelijk minder kippen per vierkante meter gehouden en het duurt langer voordat de vleeskuikens slachtrijp zijn. 
 
Stijging grondprijs
De gewogen gemiddelde grondprijs in de periode mei t/m oktober 2015 is  €59.714 per hectare op basis van transacties landbouwgrond. Dit is ruim 12% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar.  Gemiddeld werd voor grasland in deze periode €52.641 per hectare betaald en voor bouwland €64.805.- In het werkgebied van WLTM Makelaardij, de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht, wisselde grasland gemiddeld voor € 40.000 tot circa € 60.000 per hectare van eigenaar. Voor akkerbouwland werd gemiddeld € 55.000 tot circa € 75.000 per hectare betaald.
 
Regionale verschillen
Gemiddeld is er dus nog steeds sprake van een stijgende grondgrondmarkt. Wel is er sprake van grote regionale verschillen. De laatste jaren komen er knelpunten bij als het gaat om grond huren. Melkveehouders moeten voldoende grond hebben voor voer en mestafzet. Grond verhuren is daarom minder vanzelfsprekend voor deze groep ondernemers. In Noord-Holland zijn bijvoorbeeld bloembollenkwekers actief op de grondmarkt teneinde grond in bezit te krijgen, om deze grond vervolgens te kunnen uitruilen met melkveehouders.